
MetroFM; Konsellu Ministru (KM) hala’o sorumutu iha Palásiu Governu, Dili, kuarta feira (22/10/2025) ne’e aprova projetu Proposta Lei, ne’ebé aprezenta husi Ministru Prezidénsia Konsellu Ministru, Agio Pereira, kona-ba Rejime Jerál Kontraordenasaun sira.
Diploma ne’e ho objetivu atu fó ba ordenamentu jurídiku nasionál rejime komún ida ne’ebé uniformiza prinsípiu, norma no prosedimentu sira ne’ebé aplikavel ba kontraordenasaun sira ne’ebé prevee iha lejizlasaun espesiál, nune’e hametin protesaun ba direitu sidadaun sira-nian hasoru Administrasaun no promove serteza no seguransa jurídika.
Tuir rejime ne’ebé propoin, kualkér hahalok ilísitu, típiku, no ho kulpa, ne’ebé bele hetan pena ho koima, konsidera hanesan kontraordenasaun sira.
Ho natureza administrativa, koima sei aplika hosi autoridade kompetente sira. Koima ne’e ho intensaun ba karater disuazivu no edukativu, no hatudu liuhosi pagamentu montante ida ne’ebé estabelese hosi lei.
Kontraordenasoins diferente hosi lei penál tanba sira-nia natureza administrativa no funsaun sensura sosiál, ne’ebé permite resposta ida ne’ebé lalais liu no proporsionál liu ba infrasaun ne’ebé la justifika intervensaun penál. Diploma ne’e define regra jerál ba responsabilidade, klasifikasaun no sansaun sira, inklui koima no, iha kazu sira ne’ebé maka todan liu, sansaun adisionál hanesan lakon patrimóniu sira, bandu atu hala’o atividade sira ka suspensaun ba lisensa no autorizasaun.
Rejime ne’ebé propoin mós prevee prosesu kontraordenasaun ho faze administrativa no faze judisiál ida ba impugnasaun no reapresiasaun, ho objetivu atu garante kontrolu judisiál ba desizaun administrativa no salvaguarda direitus, liberdades no garantias sidadaun sira-nian.
*
Fontes ba informasaun ne’e husi Portal Governu : Sorumutu Konsellu Ministrus loron 22 fulan-outubru tinan 2025



